Co to jest grzybica paznokci i dlaczego nie wolno jej bagatelizować?

Grzybica paznokci (onychomikoza) to jedna z najczęstszych infekcji występujących w obrębie aparatu paznokciowego, szczególnie w strefie klimatu umiarkowanego – szacunkowo dotyczy nawet 20% populacji. Najczęściej obserwowana jest u osób w średnim i starszym wieku, częściej u kobiet niż u mężczyzn. Zmiany te lokalizują się zwykle na paznokciach stóp, a ich rozwój często ma charakter przewlekły i trudny do zwalczenia.

Jakie drobnoustroje odpowiadają za rozwój grzybicy paznokci?

Za rozwój infekcji grzybiczej w obrębie paznokci odpowiadają głównie:

• dermatofity – np. Trichophyton rubrum, Trichophyton mentagrophytes,

• drożdżaki – np. Candida albicans, Candida tropicalis,

• grzyby pleśniowe – np. Scopulariopsis brevicaulis, Onychocola canadensis.

Jakie są objawy grzybicy paznokci?

Grzybica dermatofitowa:

• Zmiany rozpoczynają się od wolnego brzegu paznokcia, postępując w stronę macierzy.

• Charakterystyczne żółtawe lub białe smugi pod warstwą grzbietową.

• Z czasem dochodzi do zgrubienia, łamliwości, zmiany koloru i wzmożonego rogowacenia podpłytkowego.

• Może występować symetrycznie na obu stopach i doprowadzić do całkowitej destrukcji płytki.

Grzybica drożdżakowa:

• Paznokcie przybierają zielonkawy lub zielono-czarny kolor (często z towarzyszącym zakażeniem bakteryjnym).

• Często towarzyszy jej zanokcica – stan zapalny wałów okołopaznokciowych.

• Pojawia się też lamelarne zrastanie płytki – widoczne jako poprzeczne lub skośne szczeliny.

Grzybica pleśniowa:

• Najrzadsza, często bezobjawowa w początkowej fazie.

• Widoczne pasma biegnące wzdłuż paznokcia – szersze przy wolnym brzegu, zwężające się ku macierzy.

• Towarzyszy jej charakterystyczny, nieprzyjemny zapach.

• Nie powoduje rozkładu keratyny – nie niszczy struktury paznokcia jak dermatofity.

Jak rozpoznawać grzybicę paznokci i odróżniać ją od innych zmian?

Nie każda zmiana w kształcie, kolorze czy fakturze paznokcia świadczy o infekcji grzybiczej. Objawy mogą przypominać inne schorzenia dermatologiczne, deformacje ortopedyczne lub skutki urazów mechanicznych. Z tego względu kluczowe znaczenie ma diagnoza w gabinecie podologicznym lub lekarskim, poprzedzona:

• wywiadem zdrowotnym,

• badaniem klinicznym,

• pobraniem materiału do badania mykologicznego.

Kto jest szczególnie narażony na grzybicę paznokci?

Do grupy podwyższonego ryzyka należą:

• osoby z obniżoną odpornością, np. seniorzy, chorzy przewlekle,

• osoby z nadpotliwością stóp lub pracujące w wilgotnych warunkach,

• osoby noszące ciasne, nieprzewiewne obuwie,

• sportowcy, tancerze – narażeni na mikrourazy,

• użytkownicy miejsc publicznych, takich jak baseny, sauny, termy,

• osoby z chorobami metabolicznymi – np. cukrzyca, niedoczynność tarczycy.

Jak wygląda leczenie grzybicy paznokci?

Leczenie zależne jest od rodzaju grzyba i stopnia zaawansowania infekcji. W większości przypadków stosuje się:

• preparaty miejscowe (maści, lakiery),

• oczyszczanie płytki paznokciowej przez specjalistę,

• w trudniejszych przypadkach – leki ogólnoustrojowe (na receptę),

• terapie skojarzone – łączące leczenie miejscowe i ogólne.

O rodzaju terapii powinien decydować lekarz dermatolog lub specjalista podologii. Samoleczenie niesprawdzonymi preparatami często prowadzi do pogorszenia stanu paznokci lub błędnego leczenia zmian niegrzybiczych.

Jak zapobiegać grzybicy paznokci?

• Utrzymywać suchość i higienę stóp.

• Stosować przewiewne obuwie z naturalnych materiałów.

• Regularnie dezynfekować akcesoria do paznokci.

• Unikać chodzenia boso w przestrzeniach publicznych (np. baseny).

• Nie pożyczać pilników, nożyczek, cążek.

• Dbać o odpowiednią dezynfekcję i sterylizację narzędzi w salonie beauty.

Chcesz pracować w sposób w pełni bezpieczny i higieniczny?

Koniecznie obejrzyj ten kurs online:
„Technologia dezynfekcji i sterylizacji metodą parową w sektorze beauty” – poznaj wszystkie etapy dezynfekcji, obsługę autoklawu i zasady kontroli biologicznej. Profesjonalna higiena to Twoja najlepsza ochrona przed zakażeniami grzybiczymi.

Grzybica paznokci to nie tylko problem estetyczny – to poważne zagrożenie zdrowotne, które wymaga wiedzy, odpowiedzialności i świadomości.

  

Grzybica paznokci wywołana przez dermatofity (różne fazy zaawansowania) – z praktyki własnej Milena Skalska